قهوه ترک

از همین تریبون به تمام آدم‌های خسته از روزگار و روزهای پرکار و استرس پیشنهاد می‌دهیم که یک لحظه از زمان خود را به ما اختصاص دهند و با لذت یک فنجان از قهوه ترک ما را بچشند. قهوه ترک از آن نوشیدنی‌هاست که انرژی فوق العاده‌ای به شما می‌دهد و وسط یک روز پرمشغله هوشیارتان می‌کند. این نوشیدنی غلیظ و پر کافئین از دانه‌های قهوه عربیکا و گیاه تیره روناسیان (Rubiaceae) تهیه می‌شود. با ما همراه باشید تا بیشتر با این قهوه سنتی ترکیه آشنا شویم و بدانیم که از کجا آمده و چطور درست می‌شود.

منشا قهوه ترک برای کجاست؟

در قرن 15 میلادی و هنگامی که اوزدمیر پاشای فرمانده یکی از اکتشافات خود از یمن را به ترکیه یا عثمانی آن‌موقع آورد، سلطان سلیمان از آن نوشیدنی عجیب‌و‌غریب خوشش آمد. خدمه کاخ توپکاپی به‌لطف علاقه سلطان به قهوه، آزمون و خطاهایی انجام دادند و روشی جدید برای دم‌کردن قهوه مخصوص پادشاه پیدا کردند. این تکنیک شامل برشته‌کردن دانه‌های قهوه، آسیاب‌کردن آن‌ها با حوصله تا جایی که شبیه آرد شوند و جوشاندن قهوه آسیاب‌شده در کوزه مخصوصی به نام cezve (قهوه‌جوش) بود تا به مذاق سلطان اعظم و همسرش خرم سلطان خوش بیاید. قهوه ترک ابتدا برای شاه و اشراف بود و بعد از مدتی میان مردم عادی رفت. بسیاری از تصمیم‌های مهم حکومتی، ساختارهای اجتماعی و تغییرات فرهنگی در ترکیه امروزی بر سر همین قهوه اتفاق افتادند و رفته‌رفته به بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ ترکیه بدل شد.

قهوه ترک یا یونانی؟ مسئله این است

نکته جالب داستان اینجاست که قهوه را عثمانی‌ها به یونان بردند و تهیه آن به این شکلی که امروز می‌بینیم درآمد. یونان زمانی تحت استثمار عثمانی‌ها بود. قهوه یونانی از همان روش دم‌کردن استفاده می‌کند، اما سنت‌های خاص خود را نیز دارد. برای دم‌کردن قهوه یونانی، قهوه‌جوشی به نام briki داشتند که یک قابلمه کوچک و باریک است. دانه‌های برشته را آسیاب می‌کنند و در این قابلمه کوچک می‌جوشانند. قهوه را پس از دم‌آوری در فنجان مخصوصی به اسم دمیستاس می‌ریزند و پس از اینکه تفاله‌ها ته‌نشین شد، با یک نوع کوکی خانگی و یک لیوان آب سرو می‌کنند. جذابیت داستان قهوه ترک اینجاست که هر دو فرهنگ عثمانی و یونانی روی آن تاثیر گذاشتند و بدل به چیزی شده که حالا در قرن حاضر آن را می‌نوشیم و از طعم قوی و خاص آن لذت می‌بریم.

نقش قهوه در فرهنگ ترکیه‌

نوشیدن قهوه در فرهنگ ترکیه اهمیت زیادی دارد. حتی یک ضرب‌المثل قدیمی هم در مورد آن دارند: «یک فنجان قهوه ترک تا 40 سال به یادگار خواهد ماند»، یعنی این قهوه مردم را دور هم جمع می‌کند و با نوشیدن آن در کنار هم خاطره می‌سازند. این نوشیدنی پای ثابت هر مراسمی است، از خواستگاری و عروسی گرفته تا جشن‌های مختلف و رویدادهای مهم. نکته جالبی که در مورد قهوه ترک در فرهنگ این کشور وجود دارد این است که مراد چهارم که پس از سلطان سلیمان به پادشاهی رسید، قهوه را غیرقانونی اعلام کرد. او معتقد بود که این نوشیدنی روان‌گردان و جزء مواد ممنوعه است. به‌علاوه، قهوه‌خانه‌ها افکار رادیکال را گسترش می‌دهند و باعث بی‌نظمی اجتماعی می‌شوند.

مراد چهارم دستور داد هر کسی که در حال خرید یا فروش قهوه است، در اولین تخلف خود مورد ضرب‌وشتم قرار گیرد و در دومین سرپیچی، گردن او را بزنند. البته که حریف مردم نشد و مانند هر حاکم مستبدی آخر و عاقبتش به جای خوبی نرسید. سرو قهوه بین مردم ترکیه نشانه اتحاد بین شرکا است و در هر جلسه مهم کاری، اگر قهوه ترک نباشد، معامله جوش نمی‌خورد. قهوه ترک با میزان کافئین و روش خاص دم‌آوری‌اش در فرهنگ ترکیه روابط را تقویت می‌کند و خستگی را از تن مردم می‌برد. بعید نیست که این‌قدر برای آن ارزش قائل‌اند.

6 دلیل که باید قهوه ترک بنوشید

یکی از دلایلی که باعث شده تا قهوه ترک محبوبیت زیادی پیدا کند، طعم و آرومای خاص آن است. قهوه ترک با طعم تلخ و سنگین خود، توانسته توجه مردم را به خود جلب کند. این نوشیدنی فواید زیادی برای سلامتی دارد. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف معتدل قهوه می‌تواند به بهبود حافظه، افزایش انرژی و حتی کاهش خطر بروز بیماری‌های قلبی کمک کند (اما در حد اعتدال). برای همین است که خیلی‌ها ترجیح می‌دهند قهوه ترک را به جای دیگر نوشیدنی‌ها مصرف کنند. در اینجا به 6 دلیل دیگر اشاره می‌کنیم که چرا باید قهوه ترک بنوشید.

قهوه ترک عملکردتان در ورزش را بهبود می‌بخشد

کافئین یک محرک طبیعی برای مغز و بدن است و می‌تواند عملکرد فیزیکی شما در حین ورزش را بهبود دهد. قهوه ترک به دلیل روش دم‌آوری خود، دوز کافئین بیشتری دارد و سطح انرژی را بالا می‌برد که مزایایی ازجمله افزایش کنش و سطح انرژی را به همراه دارد.

قهوه ترک از کبد محافظت می‌کند

کبد نقش مهمی در تحلیل و سنتز آمینواسیدها، پروتئین‌ها و تولید سلول‌های قرمز خونی ایفا می‌کند. تعادل هورمون‌ها (کورتیزون، تیروئید و سایر هورمون‌های آدرنال) نیز بر عهده این عضو بدن است. عدم تعادل هورمونی می‌تواند به بیماری‌هایی مثل هپاتیت، سیروز و کبد چرب منجر شود. کسانی که به‌طور منظم قهوه ترک می‌نوشند (در حد اعتدال)، کمتر در معرض خطر اختلال در کارکرد کبد قرار می‌گیرند.

قهوه ترک مغز را تقویت می‌کند

قهوه ترک از اختلال‌های شناختی جلوگیری نموده و بیماری‌های عصبی مانند پارکینسون، زوال عقل و سکته مغزی را دور می‌کند. درواقع مصرف قهوه ترک با کاهش خطر 27 درصدی ابتلا به آلزایمر مرتبط است. با مصرف این نوشیدنی می‌توانید خلق‌وخو، حافظه، زمان واکنش و عملکردهای شناختی خود را بهبود دهید.

قهوه ترک مواد مغذی مورد نیاز بدن را تامین می‌کند

قهوه ترک با فیلتر کاغذی تهیه نمی‌شود، بنابراین ذرات آن در نوشیدنی باقی می‌مانند. غلظت این قهوه زیاد است و اسیدهای کلروژنیکی دارد که همان آنتی‌اکسیدان‌ها و پلی‌فنول‌های تقویت‌کننده سلامت هستند؛ در نتیجه متابولیسم بدن را بالا می‌برند، فشار و قند خون را پایین می‌آورند و سطح کلسترول را کاهش می‌دهند. قهوه ترک حاوی دی‌ترپنوئید است که به کم‌شدن التهاب کمک کرده، با عفونت‌ها مبارزه می‌کند و سلامت قلب را نیز در پی دارد.

قهوه ترک از ابتلا به بیماری‌های خاص جلوگیری می‌کند

مصرف قهوه ترک ابتلا به برخی از بیماری‌ها را کاهش می‌دهد. افرادی که در روز بین یک تا دو فنجان قهوه می‌نوشند، 12% کمتر از کسانی که اصلاً قهوه نمی‌خورند، در معرض ابتلا به دیابت نوع دوم هستند. همچنین خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را تا 15% کم می‌کند. به‌علاوه، تا 25% کاهش مبتلا شدن به افسردگی، سرطان کبد، پوست، آندومتر (دیواره رحم) و پروستات را نیز در بر دارد.

قهوه ترک به کاهش وزن کمک می‌کند

قهوه ترک سرشار از منیزیم و پتاسیم است که به تنظیم قند خون، ترشح انسولین و کاهش میل به غذاهای شیرین کمک می‌کنند. با مصرف منظم کافئین، سوخت‌وساز بدنتان بالا می‌رود، سلول‌های چربی درهم می‌شکنند و منجر به کاهش وزن می‌شود. هورمون‌های آدرنالین نیز مکانیسم چربی‌سوزی بدن را تسریع می‌کنند که گردش خون را هم بهبود می‌بخشد.

عوارض مصرف زیاد قهوه ترک

همان‌طور که از فواید مصرف قهوه ترک گفتیم، بهتر است در مورد عوارض جانبی نوشیدن زیاد آن هم صحبت کنیم. هر چیزی در حد اعتدال مفید است و اگر در استفاده از آن زیاده‌روی کنید، می‌تواند اثرات برعکس داشته باشد و حال بدن شما را بدتر کند. چند نمونه از این عوارض عبارت‌اند از:

• استفاده زیاد از شکر در قهوه ترک

مصرف مکرر قهوه ترک شیرین بر سلامت شما اثرات منفی می‌گذارد و خطراتی مانند چاقی، تری گلیسیرید بالا و دیابت نوع دو را در بر دارد. شما می‌توانید از عسل، هل یا دارچین به‌جای افزودن شکر استفاده کنید.

• کافئین بالا

در بخش قبل به فواید کافئین بالا اشاره کردیم، اما مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند خطرناک هم باشد. تجربه کردن اختلال در خواب، اضطراب، بی‌قراری و تپش قلب برای کسانی که به کافئین حساس هستند مضر است. بنابراین، بهتر است نوشیدن قهوه ترک را به نهایتاً 2 فنجان در روز محدود نمایید.

• بالا بردن فشار خون

مقادیر زیاد کافئین در قهوه ترک، فشار خون را بالا می‌برد. پیشنهاد می‌شود که افراد مبتلا به این اختلال، حداکثر یک فنجان در روز یا دو بار در هفته قهوه مصرف کنند.

• افزایش کلسترول خون

همان‌گونه که قهوه ترک نقش بسزایی در کاهش کلسترول خون دارد، مصرف زیاد آن می‌تواند برعکس عمل کند. کافستول نوعی چربی است که در ترکیبات قهوه وجود دارد و عدم اعتدال در نوشیدن آن منجر به افزایش سطح تری گلیسیرید و کلسترول خون می‌شود.

• اختلالات گوارشی

مصرف زیاد قهوه ترک منجر به بروز مشکلات معده می‌شود. اگر از این نوشیدنی خیلی مصرف کنید، ممکن است دچار درد معده، زخم معده، رفلاکس و ورم معده شوید. کافئین باعث افزایش اسید معده می‌شود و به دستگاه گوارش شما آسیب می‌زند. نوشیدن قهوه ترک با معده خالی شما را دچار سوء‌هاضمه می‌کند. این مشکل که در ابتدا با حالت تهوع شروع می‌شود، با مصرف مکرر به‌مرور به سوزش معده تبدیل می‌شود.

روش‌های تهیه قهوه ترک

قهوه ترک را می‌توانید با جذوه (cezve)، شیرجوش خودمان در یک قابلمه کوچک یا در موکاپات درست کنید. اگر پودر قهوه ترک دانی دُر را دارید که جای نگرانی نیست، اما در صورتی که دانه قهوه را دارید، باید آن را خیلی ریز آسیاب نمایید تا کاملاً نرم و شبیه آرد شود. برای درست کردن قهوه ترک می‌بایست؛

روش اول برای تهیه قهوه ترک:

1. برای هر فنجان قهوه، حدود 50 میلی‌لیتر (معادل یک‌سوم لیوان) آب به قهوه اضافه کنید.
2. شکر یا پودر قند را به آب اضافه نموده و هم بزنید تا خوب مخلوط شوند.
3. بگذارید تا محلول جوش بیاید و آن را از روی حرارت بردارید.
4. آب جوش آمده را در فنجان بریزید و یک قاشق چای‌خوری پودر قهوه ترک را به آن اضافه نمایید.
5. حالا قهوه را دوباره روی حرارت قرار دهید.
6. پس از جوش آمدن و قبل از سرریز شدن، جذوه را از روی حرارت بردارید، کف جمع‌شده را از روی آن بردارید و مایع را خوب هم بزنید.
7. قهوه ترک را دو بار پشت سرهم می‌جوشانند. به یاد داشته باشید که بین جوشاندن اول و به جوش آمدن بعدی، قهوه را از روی حرارت بردارید. نگه‌داشتن فوم یا کف جمع‌شده روی آن بسته به سلیقه خودتان است.
8. قبل از سرو اجازه دهید که پودر قهوه باقی‌مانده در فنجان خوب ته‌نشین شود. برای اینکه تفاله قهوه سریع ته‌نشین شود می‌توانید بعد از دو بار جوشاندن، یک قاشق غذاخوری آب سرد به مایع اضافه و میل کنید.

برای مزه‌دار کردن قهوه ترک، ادویه‌هایی مانند هل و دارچین اضافه نمایید. برای این منظور هم می‌توانید ادویه را همراه قهوه ریز آسیاب کنید و هم چوب دارچین یا دانه هل را در مایع بجوشانید که قبل از سرو باید آن را از قهوه خارج نمایید.

روش دوم برای تهیه قهوه ترک:

1. یک قابلمه، شیر جوش یا جذوه آماده کنید.
2. فنجان سرو موردنظرتان را آب کرده و در ظرف بریزید (یک روش ساده‌تر برای اندازه‌گیری میزان آب).
3. برای هر فنجان آب، یک قاشق چای‌خوری (6 گرم) قهوه و در صورت تمایل شکر اضافه نمایید.
4. حالا ظرف را روی حرارت بسیار کم بگذارید و هم بزنید تا زمانی که قهوه کف کند.
5. پس از جوش آمدن، کمی از کف روی مایع را در ته هر فنجان بریزید.
6. سپس ظرف را دوباره روی حرارت بگذارید تا دوباره جوش آید.
7. به‌آرامی هر فنجان را از قهوه آماده پر نمایید.
8. صبر کنید تا تفاله قهوه ته‌نشین شود و سپس میل کنید.

تهیه قهوه ترک فقط دو دقیقه زمان می‌برد. مرسوم است که در کنار قهوه ترک یک لیوان آب هم سرو نمایید. نوشیدن آب قبل از قهوه، زبان و آب دهان را برای تجربه طعم قوی‌تر قهوه آماده می‌کند.

قهوه ترک چه طعمی دارد؟

مزه قهوه ترک را معمولاً به طعم اسپرسو تشبیه می‌کنند؛ تند و غلیظ و کمی مابین تلخ و شیرین، اما با آرومای قوی‌تر. از آنجایی که این نوشیدنی از دانه‌های عربیکا تولید شده، ته‌مزه ترشی را نیز روی زبان القا می‌کند. قهوه ترک رنگ تیره‌ای دارد، اما می‌توانید آن را با شیر هم دم کنید. پس از سفارش این نوشیدنی یا تهیه آن در خانه، پیشنهاد می‌کنیم که آن را هم نزنید و بگذارید تفاله‌های آن ته‌نشین شوند تا طعمی کامل و غنی را از خوردن آن حس کنید. شاید بعدش هم یک فال برای خودتان گرفتید و آینده‌ برایتان روشن شد!

میزان کافئین قهوه ترک چقدر است؟

میزان کافئین در قهوه ترک به مقدار پودر و روش دم‌کردن آن بستگی دارد. یک فنجان قهوه ترک حاوی حدود 80 تا 100 میلی‌گرم کافئین است. این میزان کافئین ممکن است برای برخی افراد بیش از حد باشد، بنابراین، اگر نگران میزان کافئین آن هستید، می‌توانید مصرف خود را محدود نمایید یا به‌جای آن از نوشیدنی‌های دیگری مانند چای ماچا استفاده کنید که میزان کافئین معتدل‌تری دارند.

قهوه ترک باکیفیت را از کجا بخریم؟

خرید قهوه ترک از فروشگاه دانی دُر یک تجربه خاص و لذت‌بخش است که هر قهوه‌خور حرفه‌ای باید آن را تجربه کند. ما در دانی دُر با سابقه و دانشی که در این حوزه کسب کرده‌ایم، انواع محصولات را به‌صورت اختصاصی برای شما تولید و با بهترین کیفیت ارائه می‌کنیم. در فروشگاه دانی دُر می‌توانید انواع قهوه ترک را به‌راحتی خریداری نمایید. همچنین، کارشناسان ماهر و متخصص ما همواره آماده‌ پاسخ‌گویی به سوالات شما در مورد انواع قهوه‌ و راهنمایی در انتخاب بهترین محصول برای شما هستند. پس اگر به دنبال یک تجربه جدید و خوشایند در مورد قهوه هستید، با خرید قهوه ترک از فروشگاه دانی دُر، مطمئن باشید که در حال خرید از یکی از بهترین مراکز قهوه‌ و دیگر نوشیدنی‌ها در ایران هستید و تجربه‌ی لذت‌بخشی خواهید داشت.

سؤالات متداول

1. نوشیدن چند فنجان قهوه ترک در روز مجاز است؟

برای بهره‌مندی از فواید مصرف قهوه ترک، نوشیدن دو فنجان در روز ایده‌آل است، اما نوشیدن بیشتر از آن منجر به عوارض جانبی می‌شود که در متن می‌توانید بخوانید.

2. آیا قهوه ترک برای رژیم لاغری خوب است؟

قهوه ترک حاوی منیزیم و پتاسیم است که میل به خوردن غذاهای شیرین را کم می‌کنند. مصرف منظم آن می‌تواند سوخت‌وساز بدن را افزایش دهد.

3. آیا قهوه ترک از اسپرسو قوی‌تر است؟

غلظت قهوه ترک و اسپرسو تقریباً یکسان است، اما یک شات اسپرسو 63 میلی‌گرم کافئین و یک فنجان قهوه ترک 95 میلی‌گرم کافئین دارند.

4. آیا می‌توانم هنگام شب قهوه ترک بنوشم؟

قهوه ترک کافئین نسبتاً بالایی دارد و بهتر است تا چند ساعت قبل از خواب مصرف نشود.

5. آیا می‌توانم قبل از باشگاه قهوه ترک بنوشم؟

بله، کافئین موجود در قهوه ترک، سطح هوشیاری و انرژی شما را بالا می‌برد و عملکردتان را بهبود می‌بخشد.